تحلیل و اولویت‌ بندی فضای سبز شهری با بهره گیری از تکنیک های TOPSIS و GIS (مطالعه موردی : شهر دهگلان)

Authors

  • حسین حاتمی نژاد (استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران)
  • عادل علیزاده (کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان)
  • محمد ویسیان (کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران)
  • ناصر محمدی ورزنه (کارشناسی ارشد GIS واحد علوم و تحقیقات)
Abstract:

امروزه یکی مشکل اساسی شهرها کمبود فضای سبز شهری است. فضای سبز شهری از جمله کاربری­هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و یکی از معیارهای سنجش و تعیین شهرهای پایدار، برخورداری از حداقل سرانه فضای سبز است. شهر دهگلان از جمله شهرهایی است که از توزیع مناسب فضای سبز برخوردار نیست، به طوری که سرانه آن 57/2 مترمربع برای هر نفر است. در این شهر برخی از محلات هیچ گونه فضای سبزی ندارند و برخی محلات از فضای سبز بیش تری برخوردارند. این مقاله با هدف ارائه الگوی مناسب، به دنبال توزیع بهینه­ی فضای سبز در هر یک از محلات شهر، با توجه به مولفه­هایی چون جمعیت، شبکه ارتباطی، امکانات، فضاهای بایر در سطح محلات و امنیت در سطح محلات است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و جمع آوری اطلاعات بر اساس پیمایش میدانی بوده است. در این پژوهش از تکنیک TOPSIS و GIS استفاده شده است. بر این اساس، هر کدام از محلات شهر بر اساس مولفه­های ذکر شده مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. اولویت بندی فضای سبز در مرحله اول با TOPSIS در شش مرحله انجام گرفت. نتایج نشان داد که محله­ی کله­مله در اولویت نخست برای ایجاد فضای سبز قرار دارد. در مرحله­ی دوم ابتدا داده­های مکانی گردآوری شده و سپس پایگاه اطلاعاتی در GIS تشکیل شده و نقشه­های تهیه شده برای هر یک از شاخص­ها به یک لایه اطلاعاتی در محیط GIS تبدیل شد و به هر یک از لایه ها بر اساس میزان اهمیت آن ها در اولویت بندی فضای سبز، وزن مناسب اختصاص داده شد. در مرحله­ی بعد نتایج حاصل از GIS و TOPSIS با هم ترکیب شد و  در نتیجه محله  کله­مله با رتبه (CL) 537/0 در رتبه نخست قرار دارد. نتایج نهایی از تحقیق بیانگر کاربرد و اهمیت TOPSIS و GIS در اولویت بندی فضای سبز شهری و ارائه الگوی بهینه پراکندگی بر اساس ضوابط و نیازهای جمعیت شهری است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اولویت بندی نواحی شهری به منظور تأسیس ایستگاه‌های آتش نشانی با استفاده از دو روش تخصیص خطی و TOPSIS و با کمک تکنیک GIS (مطالعه موردی: شهر ماکو)

 مکان یابی، از جمله تحلیل‌های مکانی است که تأثیر فراوان در کاهش هزینه‌های ایجاد و راه اندازی فعالیت‌های مختلف دارد. به همین دلیل یکی از مراحل مهم و اثر گذار پروژه‌های اجرایی به شمار می‌رود.یکی از دلمشغولی‌های برنامه ریزان شهری در فضاهای شهری طراحی و مکان یابی فضاهای خدماتی مناسب و مطلوب می‌باشد. هدف اصلی تاسیس ایستگاه‌های آتش نشانی تأمین بخشی از امنیت شهر در راستای برنامه‌های از قبل تعریف شده آ...

full text

ارزیابی و سطح بندی توسعه یافتگی مناطق شهری بر پایه تکنیک TOPSIS و GIS (مطالعه موردی: مناطق22 گانه شهر تهران)

هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی توسعه پایدار شهری مناطق 22 گانه شهر تهران می باشد. جامعه آماری آن را 39 شاخص(جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی) در سال 1385 تشکیل می دهد. داده های بدست آمده از آمارنامه های مرکز آمار ایران و سالنامه های سرشماری عمومی نفوس و مسکن (نتایج کلی مناطق22 گانه شهر تهران)، ابتدا در محیط Excel وارد شده، سپس با استفاده از روش های وزن دهی آنتروپی شانون و تکنیک رتبه بندی ...

full text

ارزیابی الگوی توسعه فضای سبز شهری با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهر زنجان)

امروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهرها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آن‌ها در سیستم شهری و بازدهی‌های مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکارناپذیر است؛ تا آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها و سرانة آن یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری تلقی می‌شود. از اثرات فضای سبز در شهرها، تعدیل دما، افزایش رطوبت نسبی، لطافت هوا و جذب گرد و غبار و تولید اکسیژن را می توان نام برد. به همین د...

full text

ارزیابی و مکان‌یابی فضای سبز شهری با استفاده از GIS و روش AHP (مطالعه موردی: شهر گرگان)

شهر یک نوع اجتماع طبیعی و دارای اکوسیستم پیچیده از فعالیت های انسان است. فضای سبز شهری بخش تشکیل دهنده اکوسیستم طبیعی شهری است. پژوهش ها نشان داده است که فضای سبز شهری می تواند محصولات جسمی و روانی، حفظ فعالیت های انسانی و بدن و ذهن سلامت شهروندان را  فراهم کند. بر این اساس و با توجه به اهمیت فضای سبز در شهرها در پژوهش حاضر به دنبال بررسی و مکان یابی فضای سبز در شهر گرگان هستیم. در این پژوهش با...

full text

آمایش فضای سبز شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله ‌مراتبی. مطالعه موردی: شهر گرگان

شهرنشینی پدیده‌ای در حال پیشرفت است و تحلیل مکان مناسب و نحوۀ توزیع جغرافیایی فضای سبز شهری در توسعه آتی شهر نقش بسزایی دارد. فضای سبز به‌عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع محسوب می­شود و برای این‌که بتواند نقش‌ها و عملکرد‌های خود را به‌خوبی ایفا کند اولین و مهم‌ترین گام، تعیین بستر مناسب برای آن است. در این تحقیق با توجه به آمایش فضایی منطقۀ مورد مطالعه، شهر گرگان به عنوان یکی از شهرهای ...

full text

ارزیابی و سطح بندی توسعه یافتگی مناطق شهری بر پایه تکنیک topsis و gis (مطالعه موردی: مناطق۲۲ گانه شهر تهران)

هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی توسعه پایدار شهری مناطق 22 گانه شهر تهران می باشد. جامعه آماری آن را 39 شاخص(جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی) در سال 1385 تشکیل می دهد. داده های بدست آمده از آمارنامه های مرکز آمار ایران و سالنامه های سرشماری عمومی نفوس و مسکن (نتایج کلی مناطق22 گانه شهر تهران)، ابتدا در محیط excel وارد شده، سپس با استفاده از روش های وزن دهی آنتروپی شانون و تکنیک رتبه بندی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 26

pages  65- 88

publication date 2014-12-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023